Epilepsie en genetica

Spreker: prof. dr. Han Brunner

Het genetisch landschap van ontwikkelingsstoornissen en epilepsie:

Van alle ernstige ontwikkelingsstoornissen blijkt meer dan de helft te berusten op een genetische oorzaak. In meerderheid betreft het nieuwe spontane mutaties. Het blijkt dat er een grote overlap is tussen de genen voor verstandelijke beperking, autisme, en epileptische encefalopathie. Een voorbeeld is de associatie tussen afwijkingen in het ANK2 gen en ernstige epilepsie (vaak vroeg beginnend). De genetische afwijking in het ANK2 gen had een sterk effect op de netwerkactiviteit in een celmodel waarbij uit humane stamcellen hersencellen werden gemaakt.

Ziektes door recessieve erfelijkheid komen ongeveer 16 maal vaker voor bij neef-nicht paren dan bij niet-verwante paren. Dat geldt des te meer voor neurocognitieve aandoeningen. Bovendien zien we daarbij relatief meer ultra-zeldzame ziekten en syndromen. Dit heeft consequenties voor genetische screening van paren voor de zwangerschap. Hierop wordt in Nederland nu aandachtig gestudeerd.

Spreker: dr. Judith Verhoeven en Eline van Hugte

In deze korte presentatie gaan we verder in op de up-to-date clinical care voor een patient met het syndroom van Dravet.

De NaV1.1 kanaaldysfunctie die veroorzaakt wordt door een mutatie in het SCN1A gen, ligt in 80% van de gevallen aan basis van het Dravet syndroom. Deze kanaaldysfunctie leidt tot een hyperexitabel brein en hiermee tot een vaak zeer refractaire vorm van epilepsie, met langdurige aanvallen en recidiverende status epiletpicus.

We belichten de uitkomsten van de huidige fase-III trials betreffende fenfluramine, canabidiol en soticlestat. We kijken vooruit naar de aankomende trials betreffende genmodulatie therapie. Wat en op welke termijn mogen we verwachten van deze behandelmethoden?

Naast de zorgen rondom de complexe epilepsie, oefent de NaV1.1 dysfunctie ook op vele andere niveaus een negatieve invloed uit, waardoor het Dravet beeld een echt syndroombeeld is. Het verstoorde evenwicht in excitatore en inhibitore transmissie is van invloed op cognitieve groei, motore ontwikkeling, voedingspatroon, slaap en gedrag. Een knik in ontwikkeling wordt vaak al rond leeftijd van 2 jaar waargenomen, maar kan ook later optreden. We zien specifieke problemen ontstaan in evenwicht en gangpatroon. We obersveren bijzonder gedragspatroon. Om ouders en kind in al deze facetten goed te kunnen begeleiden zijn we in 2021 van start gegaan met een multidisciplinaire GEFS+-Dravet polikliniek met kinderneuroloog, psycholoog, maatschappelijk werker, verpleegkundig specialist, fysiotherapeut en logopedist.

We bespreken de meerwaarde van een multidisciplinaire, longitudinale opvolging een kind met syndroom van Dravet in de klinische totaalzorg.

Spreker: dr. Jessie de Ridder

Presentatie over precesion medicine in epilepsy. De genetische basis van veel epilepsieën wordt steeds beter begrepen, waardoor het mogelijk wordt om te onderzoeken of precisiebehandeling mogelijk is, afgestemd op de onderliggende etiologie. Indien een vroege diagnose mogelijk is, kunnen we ook onderzoeken of preventieve behandeling met anti-aanvalsmedicatie tot de mogelijkheden behoort bij jonge kinderen om enerzijds (refractaire) epilepsie te voorkomen en anderzijds een gunstig effect te hebben op de ontwikkeling.