Raakvlakken tussen onderwijs, neurologie en neuropsychologie – deel 3

Spreker: dr. André Rietman

De kennis over zintuiglijke prikkelverwerking (‘sensorische informatieverwerking’) kan behulpzaam kan zijn bij het begrijpen van gedrag en bij het vormgeven aan de aanpak van gedrags- en leerproblemen, ook bij personen met genetische syndromen en neurocognitieve ontwikkelingsstoornissen. Deze inzichten dragen bij aan complexe processen zoals pijn, vermoeidheid, aandacht en geheugen, maar ook aan schijnbaar eenvoudige zaken als tandenpoetsen, neus afvegen of stilzitten.

Spreker: prof. dr. Petra Hurks

De term “executieve functioneren” (EFs) verwijst naar een verzameling cognitieve functies die in samenspel nodig zijn om doelgericht gedrag te vertonen of om nieuwe complexe situaties op te lossen. Voorbeelden van deze EFs zijn het vermogen om de aandacht te richten op relevante zaken, het kunnen negeren van irrelevante zaken en het werkgeheugen (dat is, het vermogen om informatie actief of snel opvraagbaar te houden zelfs als er afleiders zijn). De spreker zal in haar verhaal in gaan op deze EFs en wat de consequenties zijn van het hebben van EFs problemen. Zo laat onderzoek zien dat hoe beter de EFs zijn, hoe beter kinderen gemiddeld presteren op schoolse taken, als lezen en rekenen (Cortes Pascual e.a., 2019). Ook vonden McKinnon en collega’s (2018) bijv. dat betere EFs bij jonge kinderen samenhangen met minder conflicten en een betere band tussen de leerling en leerkracht. Dus EFs lijken samen te hangen met (sociaal) gedrag en schoolse vaardigheden. In de lezing zal Hurks ook ingaan op de mogelijkheid om deze EFs te verbeteren via trainingen. Ze bespreekt hierbij een recente literatuurstudie van Resch, Hurks en collega’s, ingezet om te onderzoeken of EFs trainingen, inzetbaar in de klassensituatie, effectief zijn. In het onderzoek werden 3 methoden bekeken: 1. het (herhaald) aanbieden van EFs oefeningen, 2. de combinatie van EFs oefeningen en strategie instructies, en 3. het aanbieden van hulpmiddelen, zoals tangles. Hurks bespreekt voor deze drie methoden of deze leiden tot verbeteringen in EFs. En als deze EFs door training te verbeteren zijn, vertalen deze verbeteringen zich in beter(e) gedrag of schoolse vaardigheden? Het doel van deze lezing is de toehoorder kennis over EFs te geven, als mede praktische handvaten om EFs problemen aan te pakken.

Spreker: Maurits Overmans

Aristotle Technologies ontwikkelt software op het gebied van cognitieve technologie. Dit behelst onder andere software voor het meten en verbeteren van aandacht, werkgeheugen en de snelheid van functioneren van het brein.

Kinderen met een neurologische aandoening hebben als bijkomende problematiek vaak leer- en ontwikkelingsstoornissen. In samenwerking met het Centrum voor Neurologische Leer- en Ontwikkelingsstoornissen van Kempenhaeghe werken we aan de ontwikkeling van een computergestuurde trainingstool die op maat kan worden aangepast aan het kind. Hiermee kunnen kinderen met een neurologische aandoening spelenderwijs breinfuncties trainen die hen belemmeren in het alledaagse functioneren en leren op school, zoals geheugen, aandacht en planningsvaardigheden. Dat vergroot hun kwaliteit van leven.